Αντιγόνη, του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
Written by on 2 Απριλίου, 2024
Η«Αντιγόνη» του Σοφοκλή δια χειρός Τσέζαρις Γκραουζίνις είναι το γεγονός του καλοκαιριού.
Μια σύγχρονη και επίκαιρη μεταφορά της σοφόκλειας αντιπολεμικής τραγωδίας με ένα ανατρεπτικό πρωταγωνιστικό καστ. Αντιγόνη η Έλλη Τρίγγου. Κρέοντας ο Βασίλης Μπισμπίκης. Και ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης Κορυφαίος του Χορού.
Η παράσταση παρουσιάζεται σε παραγωγή του πολιτιστικού οργανισμού «Λυκόφως» και αναμένεται να πραγματοποιήσει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, ξεκινώντας στις 9 Ιουλίου από τον φορτισμένο συμβολικά χώρο της Θήβας, τη γενέτειρα της Αντιγόνης. Εκεί όπου ξεκίνησε ο ατέλειωτος κύκλος του αίματος και η βαθιά κατάρα της γενιάς της.
Το έργο
Tην επόμενη του Εμφυλίου στη Θήβα, οι χθεσινοί προστάτες της πόλης γιορτάζουν τη νίκη τους, προσπαθώντας να σβήσουν από τη μνήμη τους τις μέρες της ανασφάλειας και της δυστυχίας. Ο νέος ηγεμόνας, ο Κρέοντας, συμμετέχει στη γιορτή με στόχο να εδραιώσει την εξουσία του, εκφοβίζοντας τους συμπολίτες του με απειλές. “Γιορτάζει” και η νεαρή Αντιγόνη· μια γιορτή ανυπακοής, που την φωτίζει ο ενθουσιασμός της αντίστασης στον πολιτικό πραγματισμό της τυραννίας.
ημείωμα σκηνοθέτη
Η επόμενη μέρα του εμφύλιου πολέμου στη Θήβα. Η πόλη σώθηκε.
Ενώ κάπου οι γυναίκες θρηνούν ακόμα για τους αγαπημένους τους που χάθηκαν στη μάχη, ο Χορός, οι χθεσινοί προστάτες της πόλης, ξεπλένουν από τα κουρασμένα κορμιά τους τον ιδρώτα, το αίμα και τις στάχτες, φορούν λευκά πουκάμισα και φρεσκοσιδερωμένα κοστούμια και μαζεύονται γύρω από το μεγάλο τραπέζι -ήρθε η ώρα να γλεντήσουν· να πιούν κρασί, να τραγουδήσουν και να χορέψουν, να πανηγυρίσουν για τη νίκη, σβήνοντας απ’ τη μνήμη τις μέρες του φόβου και της δυστυχίας. Όμως, στο γιορτινό λευκό τραπέζι, υπάρχουν πολλές άδειες καρέκλες -αυτή η χαρμόσυνη μέρα κόστισε πολλές ζωές. Δε θα γιορτάσουν μοναχά την πολυαναμενόμενη επιστροφή στην κανονικότητα, αλλά και τη μνήμη των πεσόντων.
Σ’ αυτό το βάναυσο γλέντι της εκστατικής χαράς και του πένθους, ο Κρέων, ο νέος ηγεμόνας της Θήβας, κάνει ό,τι μπορεί για ν’ αποδείξει τις ηγετικές του ικανότητες, τον αμείλικτο χαρακτήρα του, την αποφασιστικότητά του να εφαρμόσει νέα ήθη και κανόνες στην καθημερινότητα των πολιτών. Για τον Κρέοντα αυτό το γλέντι έχει άλλο νόημα: είναι μια τελετή που θα τον καταστήσει τύραννο.
Αλλά και η νεαρή Αντιγόνη έχει επίσης γιορτινή διάθεση. Η γιορτή της είναι εσωτερική, προσωπική, μοναχική· μια γιορτή ανυπακοής, φωτισμένη με τον ενθουσιασμό της αντίστασης στην ηθική του «πολιτικού πραγματισμού» της ανδρικής εξουσίας.
Μετά την είδηση για μια πράξη πρωτοφανούς ανυπακοής στις εντολές του Κρέοντα – μια απόπειρα ταφής του νεκρού σώματος του ”προδότη” Πολυνίκη, το γλέντι των ξέφρενων ανδρών αρχίζει να παίρνει μια διάσταση γκροτέσκα, σχεδόν σουρεαλιστική, και μετατρέπεται σε μια έρευνα για το έγκλημα της Αντιγόνης, μια θανάσιμη σύγκρουση φύλων, γενεών, ηθών και ιδεολογιών.
Στο τέλος της τραγωδίας το γλέντι συνεχίζεται υπό νέο καθεστώς· τώρα οι άντρες της Θήβας γιορτάζουν το γάμο της Αντιγόνης και του Αίμονα στον Κάτω Κόσμο και, ταυτόχρονα, την ίδια τη ζωή, τη συνέχιση της ζωής της πόλης, μιας και άλλος δρόμος δεν υπάρχει -μόνο να συνεχίσεις να ζεις. Και, προτιμότερο, να ζεις χαρούμενα. Αυτό το γλυκόπικρο γλέντι πλαισιώνει ανελέητα και ειρωνικά τη βαθιά οδύνη του Κρέοντα, για την όψιμη συνειδητοποίηση της ύβρεως που διέπραξε τυφλωμένος.
Το σκεπτικό της παράστασης διαμορφώθηκε με στόχο να αντικατοπτρίσει ποιητικά την τρέχουσα νέα πραγματικότητα της ζωής της κοινωνίας και, υπό αυτό το νέο πρίσμα να αναστοχαστεί και να εξερευνήσει τις έννοιες του Αρχαίου Δράματος, καθώς και να εδραιώσει την επικοινωνία με το κοινό όχι μόνο σε αισθητικό ή πνευματικό, αλλά και σε συναισθηματικό επίπεδο.
Τσέζαρις Γκραουζίνις
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Μετάφραση Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις (Cezaris Graužinis)
Σκηνογραφία – Ενδυματολογία Kenny McLellan
Μουσική σύνθεση Δημήτρης Θεοχάρης
Χορογραφία Edgen Lame
Φωτισμοί Αλέκος Γιάνναρος
Πρωταγωνιστούν
Έλλη Τρίγγου (Αντιγόνη)
Βασίλης Μπισμπίκης (Κρέων)
Ιεροκλής Μιχαηλίδης (Κορυφαίος του Χορού)
Γιώργος Παπαγεωργίου (Άγγελος)
Δανάη Μιχαλάκη (Ισμήνη)
Χρήστος Σαπουντζής (Τειρεσίας)
Κώστας Κορωναίος (Φύλακας)
Στρατής Χατζησταματίου (Αίμων)
Μαρίνα Αργυρίδου (Ευριδίκη)
Τάσος Σωτηράκης (Χορός)
Γιάννης Μαστρογιάννης (Χορός)
Περικλής Σιούντας (Χορός)
Παραγωγή
Πολιτιστικός Οργανισμός «Λυκόφως»
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους